មាត្រា ៦៨ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជាបានចែងថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវផ្តល់ការអប់រំកម្រិតបឋម និងមធ្យមសិក្សាដោយឥតគិតថ្លៃដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ហើយម្នាក់ៗត្រូវបន្តការសិក្សាជាមូលដ្ឋានយ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបានរយៈពេល ៩ ឆ្នាំ។ ការអប់រំគឺជាក្បាលម៉ាស៊ីនគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រទេសមួយ ជាពិសេសប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។1 ចំណេះដឹងអាចធ្វើជាផ្លូវដែលអាចឱ្យមនុស្សធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវគុណភាពជីវិតរបស់ពួកគេ ហើយវាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់វឌ្ឍនភាពសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។2
ស្របតាមចក្ខុវិស័យរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រែក្លាយស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទៅជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ឲ្យបាននៅក្នងឆ្នាំ ២០៣០ ការអប់រំបានក្លាយជាអាទិភាពចំបង។ រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយថវិកាច្រើនបំផុតនៃកញ្ចប់ថវិការរបស់ខ្លួនទៅលើការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនៃការអប់រំ បង្កើនប្រាក់ខែរបស់គ្រូបង្រៀន និងការធ្វើកំណែទម្រង់គោលនយោបាយ។ នៅឆ្នាំ ២០១៩ រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ថវិកាចំនួន ៩១៥ លានដុល្លារសម្រាប់វិស័យនេះ។3 សេចក្តីព្រាងនៃកញ្ចប់ថវិកាឆ្នាំ ២០២១ សម្រាប់វិស័យនេះត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាមានចំនួនប្រមាណ ៨២៥,៦៣ លានដុល្លារ។4 ការកាត់បន្ថយគឺបណ្តាលមកពីផលប៉ះពាល់នៃការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ មកលើសេដ្ឋកិច្ច។
សិស្សកំពុងឈរជំរាបសួរគ្រូរបស់ពួកគេ។ រូបថតដោយ Global Partnership For Education ថតនៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១១។ អាជ្ញាប័ណ្ណ CC BY-NC-ND 2.0
ស្ថិតិស្តីពីការអប់រំកម្រិតបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សា
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាគឺជាស្ថាបនរដ្ឋដែលមានទួនាទីទទួលបន្ទុកវិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា។ ការអប់រំជាមូលដ្ឋានត្រូវបានចែកចេញជាពីរកម្រិតសំខាន់ គឺ ការអប់រំកម្រិតបឋម និងមធ្យមសិក្សា។ ការអប់រំកម្រិតបឋមសិក្សាសំដៅទៅលើឆ្នាំសិក្សា ៦ ដំបូង (ថ្នាក់ទី ១ ដល់ថ្នាក់ទី ៦) បន្ទាប់មកកម្រិតមធ្យមសិក្សា ៦ ឆ្នាំទៀត (ថ្នាក់ទី ៧ ដល់ថ្នាក់ទី ១២) ។5 ស្ថិតិ និងសូចនាករអប់រំសាធារណៈបានបង្ហាញថាមានសាលារៀនសរុបចំនួន ១៤.៥២២ នៅទូទាំងប្រទេសក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៨-២០១៩។6 សាលាចំនួន ១៣.៣០០ ជាសាលារបស់រដ្ឋ និង ១.២២២ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ឯកជន។7 ប្រមាណ ៨០ ភាគរយនៃសាលាឯកជន (៩៩៤ សាលារៀន) មានទីតាំងនៅតំបន់ទីក្រុង ចំណែកឯនៅសល់ (២២៨) ទៀតស្ថិតនៅតំបន់ជនបទ។8 សាលារដ្ឋភាគច្រើនត្រូវបានគេមើលឃើញថានៅតំបន់ជនបទ។ សាលារៀនចំនួន ១១.៨៧៨ ត្រូវបានគេរកឃើញនៅតាមទីជនបទ ហើយមានត្រឹមតែ ១.៤២២ ប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងទីប្រជុំជន។9 ក្នុងចំណោមសាលារដ្ឋចំនួន ១៣.៣០០ មានសាលាចំនួន ១.៧៧១ ជាអនុវិទ្យាល័យ និងនៅសល់ជាសាលាបឋមសិក្សា។ សមាមាត្រសិស្ស - គ្រូគឺជាមធ្យម ៣៤ ។ ទោះយ៉ាងណាសមាមាត្រសិស្ស - គ្រូមានភាពខុសគ្នាគួរឱ្យកត់សម្គាល់រវាងតំបន់ជនបទ និងទីក្រុង ដែលតំបន់ជនបទមាន ៣៦,៩ និងតំបន់ទីក្រុង ២៥,៤ ។10
ស្ថិតិស្តីពីសាលាបឋមសិក្សាកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៨-២០១៩
ប្រភព៖ ស្ថិតិ និងសូចនាករអប់រំសាធារណៈឆ្នាំ ២០១៨-២០១៩(ក្រសួងអប់រំ)។ ទាញចេញពី ស្ថិតិ និងសូចនាករអប់រំសាធារណៈឆ្នាំ ២០១៨-២០១៩| ឈ្មោះខេត្ត | ចំនួនសាលាបឋមសិក្សា | ចំនួនសាលាដែលខ្វះខាត | ចំនួនថ្នាក់សិក្សា | ចំនួនបន្ទប់សិក្សា | បុគ្គលិកបង្រៀន |
|---|---|---|---|---|---|
| ទូទាំងប្រទេស | 7,228 | 55 | 62,208 | 44,385 | 45,836 |
| តំបន់ទីប្រជុំជន | 675 | 0 | 9,168 | 6,503 | 9,565 |
| តំបន់ជនបទ | 6,553 | 55 | 53,040 | 37,892 | 36,271 |
| បន្ទាយមានជ័យ | 410 | 4 | 3,213 | 2,275 | 2,911 |
| បាត់ដំបង | 644 | 4 | 5,543 | 3,762 | 3,627 |
| កំពង់ចាម | 408 | 2 | 3,867 | 2,855 | 2,601 |
| កំពង់ឆ្នាំង | 278 | 0 | 2,237 | 1,511 | 1,779 |
| កំពង់ស្ពឺ | 313 | 1 | 2,903 | 2,130 | 2,225 |
| កំពង់ធំ | 487 | 2 | 3,309 | 2,396 | 2,425 |
| កំពត | 311 | 0 | 2,451 | 1,944 | 2,305 |
| កណ្តាល | 374 | 1 | 4,293 | 3,099 | 2,452 |
| កែប | 22 | 0 | 171 | 142 | 202 |
| កោះកុង | 121 | 4 | 798 | 512 | 615 |
| ក្រចេះ | 274 | 7 | 2,179 | 1,372 | 1,454 |
| មណ្ឌលគិរី | 89 | 4 | 650 | 428 | 563 |
| ឧត្តរមានជ័យ | 218 | 0 | 1,504 | 1,007 | 957 |
| ប៉ៃលិន | 48 | 0 | 357 | 251 | 293 |
| ភ្នំពេញ | 164 | 0 | 3,360 | 2,241 | 3,648 |
| ព្រះសីហនុ | 72 | 4 | 822 | 558 | 833 |
| ព្រះវិហារ | 228 | 7 | 1,539 | 1,067 | 1,203 |
| ព្រៃវែង | 544 | 2 | 4,531 | 3,441 | 2,765 |
| ពោធិ៍សាត់ | 305 | 0 | 2,315 | 1,553 | 1,572 |
| រតនគិរី | 220 | 5 | 1,393 | 877 | 776 |
| សៀមរាប | 503 | 1 | 4,527 | 3,180 | 3,111 |
| ស្ទឹងត្រែង | 152 | 1 | 1,140 | 695 | 742 |
| ស្វាយរៀង | 262 | 0 | 2,227 | 1,779 | 1,685 |
| តាកែវ | 381 | 0 | 3,574 | 3,050 | 2,894 |
| ត្បូងឃ្មុំ | 399 | 6 | 3,305 | 2,270 | 2,192 |
ការសិក្សាកម្រិតបឋមសិក្សាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការអប់រំមូលដ្ឋានមួយដែលមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវការដើម្បីអាចឲ្យពួកគេអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង។11 ក្រសួងអប់រំបានផ្តោតសំខាន់ទៅលើការអភិវឌ្ឍការអប់រំកម្រិតបឋមហើយថវិកាមួយចំនួនធំត្រូវបានផ្តល់សម្រាប់កែលំអកម្រិតអប់រំមួយនេះផងដែរ។12 ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជិតបានសម្រេចគោលដៅនៃការទទួលបានការអប់រំបឋមសិក្សាជាសកល រដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវគោលការណ៍នេះតាមរយៈការអនុវត្តគោលនយោបាយការអប់រំពេញមួយជីវិត និងគោលនយោបាយការអប់រំសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ អត្រាចុះឈ្មោះចូលរៀនថ្នាក់បឋមសិក្សាសម្រាប់កុមារកម្ពុជាមានប្រមាណ ៩៧ ភាគរយនៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៧-២០១៨ ។13 យូនីសេហ្វបានរកឃើញថាកុមារប្រហែល ៤៣ ភាគរយដែលមានអាយុចាប់ពីអាយុ ៣ ឆ្នាំដល់ ៥ ឆ្នាំបានចុះឈ្មោះចូលរៀននៅមត្តេយ្យសិក្សា។14 អត្រាអ្នកបោះបង់ការសិក្សានៅកម្រិតអប់រំនេះត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាមានប្រហែល ៦,៧ ភាគរយក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៦ ហើយត្រូវបានគេកត់សំគាល់ឃើញថាកើតមានជាញឹកញាប់នៅតំបន់ជនបទជាងតំបន់ទីក្រុង។15 មូលហេតុចម្បងដែលធ្វើឲ្យមានអត្រាខ្ពស់នៃការបោះបង់ការសិក្សានោកៅរិតដំបូង គឹដោយសារមានការរៀនត្រួតថ្នាក់ច្រើន និងកត្តាភាពក្រីក្រ។16 ការអប់រំកម្រិតមធ្យមសិក្សាមានអត្រាអ្នកបោះបង់ចោលការសិក្សាខ្ពស់ជាង ប្រហែល ២០ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១៤។17 សិស្សចាស់ៗជាច្រើនបានសម្រេចបោះបង់ចោលការសិក្សា ដើម្បីរកការងារធ្វើរកប្រាក់ចំណូលដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។18
សិស្សម្នាក់កំពុងលើកក្តារឈ្នួននោក្នុងម៉ោងសិក្សា។ រូបថតដោយ Global Partnership For Education ថតនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៥។ អាជ្ញាប័ណ្ណ CC BY-NC-ND 2.0
គោលនយោបាយនិងក្របខ័ណ្ឌអភិវឌ្ឍន៍
ប្រព័ន្ធអប់រំនៅកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់កំណែទម្រង់ជាច្រើនក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ នេះជាពិសេសជុំវិញកំណែទម្រង់វិមជ្ឈការ និងវិសហមជ្ឈការ។19 កំណែទម្រង់នេះផ្តោតលើការលើកកម្ពស់គុណភាពនិងការអប់រំប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន ក្នុងការអប់រំប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងអនាម័យសម្រាប់កុមារ តម្លាភាពរដ្ឋបាល និងហិរញ្ញវត្ថុ និងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពរបស់បុគ្គលិក។20 គោលនយោបាយ និងក្របខ័ណ្ឌជាច្រើនត្រូវបានអនុម័ត និងអនុវត្តដើម្បីកែលំអប្រព័ន្ធអប់រំដូចជា ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រវិស័យអប់រំ ២០១៩-២០២៣ គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជា គោលដៅលេខ ៤ លើផែនការវិស័យអប់រំឆ្នាំ ២០៣០ គោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រស្ដីពីបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ក្នុងវិស័យអប់រំ គោលនយោបាយស្ដីពីសាលារៀនជំនាន់ថ្មី គោលនយោបាយស្តីពីការអប់រំវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា គោលនយោបាយស្ដីពីគ្រូបង្រៀន ផែនការសកម្មភាព គោលនយោបាយជាតិស្ដីពីសុខភាពសិក្សា គោលនយោបាយសាលាកុមារល្អ។ ការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពបានក្លាយជាគោលដៅចម្បងនៃការកែទម្រង់គោលនយោបាយ និងច្បាប់។ នៅឆ្នាំ ២០២០ កម្មវិធីអប់រំនៅកម្រិតថ្នាក់ដំបូងនៃបឋមសិក្សាថ្មីមួយដែលមានឈ្មោះថា “កម្មវិធីកុមាររៀនកុមារចេះ” ត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តជាផ្លូវការ។ ដោយមានការសហការជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ក្រសួងអប់រំបានអនុវត្តកម្មវិធីនេះដើម្បីពង្រឹងកញ្ចប់សម្ភារៈអំណាន និងគណិតវិទ្យាសម្រាប់កុមារតូចៗ។ កម្មវិធីនេះក៏គូសបញ្ជាក់ជាពិសេសលើការបណ្តុះបណ្តាលសមត្ថភាពរបស់គ្រូ ដើម្បីបង្ហាញពីយុទ្ធសាស្ត្របង្រៀនថ្មីនេះដោយជោគជ័យផងដែរ។ មានសិស្សប្រមាណ ១៥០.០០០ នាក់នៅក្នុងសាលាចំនួន ២.១០០ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៨-២០១៩ បានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីកម្មវិធីនេះ។
យោងតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រវិស័យអប់រំ ២០១៩-២០២៣ ក្របខ័ណ្ឌសសរស្តម្ភទាំង ៥ គឺ៖21
- សសរស្តម្ភទី១ ៖ ការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពគោលនយោបាយគ្រូបង្រៀន
- សសរស្តម្ភទី២ ៖ ការពិនិត្យឡើងវិញកម្មវិធីសិក្សា សៀវភៅសិក្សាគោល និងកែលម្អបវិស្ថានសិក្សា
- សសរស្តម្ភទី៣ ៖ ការដាក់់ឲ្យអនុវត្តអធិការកិច្ច
- សសរស្តម្ភទី៤ ៖ ការពង្រឹងរង្វាយតម្លៃសិក្សា ដូចជាការប្រលង រង្វាយតម្លៃថ្នាក់ជាតិ តំបន់ និងអន្តរជាតិ
- សសរស្តម្ភទី៥ ៖ ការកែទម្រង់ឧត្តមសិក្សា។
ក្រុមដែលងាយរងគ្រោះរួមមាន សិស្សពិការ និងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចក៏ត្រូវបានផ្តល់អាទិភាពផងដែរ។ ចែងក្នុងមាត្រា ៣៨ នៃច្បាប់ស្តីពីការអប់រំ សិស្សពិការត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចុះឈ្មោះចូលក្នុងកម្មវិធីអប់រំពិសេសដែលបង្កើតឡើង ដើម្បីជួយ និងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ពួកគេ។ លើសពីនេះទៀតមាត្រា ៣៩ នៃច្បាប់ស្តីពីការអប់រំបានផ្តោតជាពិសេសលើសិទ្ធិរបស់សិស្សពិការ។ ពួកគេមានសិទ្ធិទទួលបានសិទ្ធិទាំងអស់ដែលសិស្សដទៃទៀតមាន រួមជាមួយនឹងសិទ្ធិពិសេសដែលផ្តល់ជូនសម្រាប់តែសិស្សពិការមួយគត់។ ក្រសួងអប់រំក៏បានបង្កើត និងដាក់អនុវត្តនូវគោលនយោបាយស្តីពី ការអប់រំសម្រាប់កុមារពិការផងដែរ ដើម្បីផ្តល់ជាក្របខ័ណ្ឌយុទ្ធសាស្ត្រ និងផែនការអនុវត្តបន្ថែមទៀត ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ក្រុមសិស្សពិសេសនេះ។ ស្របតាមគោលនយោបាយការអប់រំសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចក៏ត្រូវបានរាប់បញ្ចូលផងដែរ។ គោលនយោបាយជាតិ ស្តីពី ការអភិវឌ្ឍជនជាតិដើមភាគតិច គឺជាក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ដើម្បីផ្តល់នូវយុទ្ធសាស្ត្រ និងគោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍជនជាតិដើមនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ។ គោលនយោបាយនេះបានលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចឱ្យបន្តការសិក្សាទាំងផ្លូវការ និងក្រៅផ្លូវការ ដើម្បីអភិវឌ្ឍសក្តានុពលរបស់ពួកគេ ដើម្បីអាចឲ្យមានលទ្ធភាពក្នុងការទ្រទ្រង់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ ការប្រើប្រាស់ភាសា គឺជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំមួយដែលជនជាតិដើមភាគតិចបានជួបប្រទះក្នុងការសិក្សារបស់ពួកគេ។22 អង្គការ យូនីសេហ្វ និង CARE បានធ្វើការសហការគ្នាដើម្បីផ្តល់ជូននូវការអនុវត្តការអប់រំពហុភាសាសម្រាប់សិស្ស និស្សិតនៅតំបន់ជនបទ និងតំបន់ដាច់ស្រយាល ដើម្បីឲ្យពួកគេទទួលបានឱកាសកាន់តែប្រសើរក្នុងការសិក្សា។23
ក្រសួងអប់រំក៏បានបញ្ចូលបច្ចេកវិទ្យាទំនាក់ទំនងព័ត៌មាន និងការអប់រំបែប STEM (វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា) ទៅក្នុងគរុកោសល្យបង្រៀន និងកម្មវិធីសិក្សាផងដែរ។ ការចូលប្រើបច្ចេកវិទ្យាបើកទូលាយនៅក្នុងការអប់រំបឋម និងមធ្យមសិក្សាបានក្លាយជាចក្ខុវិស័យមួយរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាដែលបានកំណត់នៅក្នុងគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រស្តីពីបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងគមនាគមន៍ក្នុងវិស័យអប់រំ។24 ការរៀន និងការបង្រៀនដោយប្រើឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានកំពុងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយក្នុងគោលបំណងដើម្បីតាមឲ្យទាន់ប្រទេសជិតខាង។ យោងទៅតាមក្រសួងអប់រំ សាលាអនុវិទ្យាល័យចំនួន ១៤១ នៅក្នុងខេត្តចំនួន ៨ ផ្សេងគ្នាត្រូវបានបំពាក់ដោយបន្ទប់កុំព្យូទ័រ។25 ការបង្កើតសាលារៀនជំនាន់ថ្មីគឺជាជំហានឈានឆ្ពោះទៅរកការរៀនសូត្រតាមបែបទំនើបនៅក្នុងប្រទេស។ បច្ចុប្បន្នមានគំរូសាលាជំនាន់ថ្មីសាកល្បងប្រមាណ ១១ សាលាដែលកំពុងដំណើរការនៅទូទាំងប្រទេសដោយមានគោលដៅពង្រីកគំរូដល់ ១០០ សាលានៅឆ្នាំ ២០២២ ។26
ការសិក្សាក្នុងកំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩
ខណៈពេលមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ វិស័យអប់រំត្រូវបានប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសនៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៩-២០២០ ។ សាលារៀនត្រូវបានបញ្ជាឱ្យផ្អាកដំណើរការដោយសារការភ័យខ្លាចនៃការចម្លងកូវីដ-១៩នោក្នុងសហគមន៍។ ការប្រលងថ្នាក់ជាតិថ្នាក់ទី ១២ ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការប្រលងធំបំផុតមួយសម្រាប់ការអប់រំមូលដ្ឋានក៏ត្រូវបានលុបចោល។ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានណែនាំការអប់រំឌីជីថលតាមរយៈការសិក្សាពីចម្ងាយ និងតាមអ៊ិនធឺណេតក្នុងពេលមានជំងឺរាតត្បាតជាដំណោះស្រាយ។
ដោយធ្វើការជាមួយអង្គការយូនីសេហ្វ ក្រសួងបានណែនាំកម្មវិធីអប់រំតាមវិទ្យុ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យសិស្សបឋមសិក្សានៅតំបន់ជនបទជាពិសេសកុមារជនជាតិដើមភាគតិចអាចទទួលបានការអប់រំ ក្នុងកំឡុងពេលមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ តាមរយៈឧបករណ៍វិទ្យុ។ ទោះយ៉ាងណាកុមារប្រហែល ១,៤ លាននាក់មិនអាចចូលរៀនតាមបែបឌីជីថលបានទេក្នុងកំឡុងពេលមានជំងឺរាតត្បាត។27 ទាំងសិស្ស និងគ្រូបានជួបប្រទះនូវបញ្ហាជាមួយនឹងវិធីសាស្ត្ររៀនអេឡិចត្រូនិចដែលភាគច្រើនបណ្តាលមកពីអក្ខរកម្មឌីជីថលនៅទាប។28 សិស្សនៅតំបន់ដាច់ស្រយាលភាគច្រើនត្រូវបានទទួលរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែពួកគេមិនមានឧបករណ៍ចាំបាច់សម្រាប់ការរៀននៅលើប្រពន្ធ័អនឡាញ។29
ទាក់ទងនឹងការអប់រំកម្រិតបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សា
- គោលដៅទី៤ ការអប់រំប្រកបដោយគុណភាព
- ការអប់រំ និងការបណ្តុះបណ្តាល
- សាលាមត្តេយ្យសិក្សា និងសាលាបឋមសិក្សា
- សាលាអនុវិទ្យាល័យនិងវិទ្យាល័យ
- ផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃជំងឺកូវីដ-១៩ មកលើប្រទេសកម្ពុជា
ឯកសារយោង
- 1. Ilhan Ozturk,“តួនាទីនៃការអប់រំក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច៖ ទស្សនៈវិស័យទ្រឹស្តីមួយ,” SSRN Electronic Journal, ២០០៨, ចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។
- 2. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 3. គង់ មេត្តា, “នាយករដ្ឋមន្រ្តីបានអនុម័តថវិកាឆ្នាំ ២០១៩,” កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍, ថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលាឆ្នាំ ២០១៨, ចូលអានថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 4. Harrison White, “សេចក្តីព្រាងថវិកាឆ្នាំ ២០២១ ត្រូវបានកាត់បន្ថយចំនួនកន្លះលាន,” ខ្មែរថាមស៍, ថ្ងៃទី ២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២០, ចូលអានថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 5. ឃុត សុខន, “ប្រព័ន្ធអប់រំនៅកម្ពុជា,” BOOKBRIDGE, ថ្ងៃទី ១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៩ ចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 6. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា, “ស្ថិតិ និងសូចនាករអប់រំសាធារណៈឆ្នាំ ២០១៨-២០១៩,” ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៩, បានចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 7. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 8. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 9. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 10. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 11. Amartya Sen, “សារៈសំខាន់នៃការអប់រំមូលដ្ឋាន,” (វេទិកាគោលនយោបាយសកល), ចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 12. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា, “ការអប់រំថ្នាក់បឋមសិក្សា,” បានចូលអានថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 13. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 14. អង្គការយូនីសេហ្វកម្ពុជា, “វីស័យអប់រំ,” បានចូលអានថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១
- 15. អង្គការយូនីសេហ្វកម្ពុជា, “ការដាក់ពាក្យស្នើសុំនៅកម្ពុជា (២០១៨-២០២១) សម្រាប់ជំនួយអនុវត្តកម្មវិធីអប់រំឆ្នាំ ២០១៨ – ២០២១ ពីភាពជាដៃគូសកលសម្រាប់ការអប់រំ,” ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨, ទំព័រ ១៣-១៤, បានចូលអានថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១។
- 16. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 17. ក្រុមការងារ ASEAN POST, “ប្រព័ន្ធអប់រំបរាជ័យនៅកម្ពុជា,”កាសែត ASEAN POST, ថ្ងៃទី០៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០, បានចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១
- 18. អង្គការយូនីសេហ្វកម្ពុជា, “ការដាក់ពាក្យស្នើសុំនៅកម្ពុជា (២០១៨-២០២១) សម្រាប់ជំនួយអនុវត្តកម្មវិធីអប់រំឆ្នាំ ២០១៨ – ២០២១ ពីភាពជាដៃគូសកលសម្រាប់ការអប់រំ,” ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨, បានចូលអានថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១។
- 19. រិន សែម និង ហឹម កុសល, “កំណែទម្រង់វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា៖ វឌ្ឍនភាពនិងបញ្ហាប្រឈមក្នុងការអប់រំមូលដ្ឋាន,” វិទ្យាស្ថានសភាកម្ពុជា, ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦, បានចូលអានថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។
- 20. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 21. ក្រសួង អប់រំ យុវជន និងកីឡា,“ ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រកំណែទម្រង់វិស័យអប់រំ ២០១៩-២០២៣,” ឆ្នាំ ២០១៩, ចូលអានថ្ងៃទី ២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១។
- 22. Joanna Mayhew, “អប់រំជនជាតិភាគតិចនៅកម្ពុជា,” Deutsche Welle, ថ្ងៃទី១១ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៦, បានចូលអានថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១។
- 23. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 24. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា, “គោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រស្តីពីបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងគមនាគមន៍ក្នុងវិស័យអប់រំ,” ឆ្នាំ២០០៤, បានចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។
- 25. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា, “ការអប់រំមធ្យមសិក្សាចំណេះទូទៅ,” បានចូលអានថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១។
- 26. Melissa Donaher និង Nuoya Wu,“កំណែទម្រង់សាលារៀនជំនាន់ថ្មីនៅកម្ពុជា,” ផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់គ្រូបង្រៀនដើម្បីកសាងពិភពលោកល្អប្រសើរ, ថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០, ទំព័រ ១០៣-១២០, បានចូលអានថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។
- 27. ឈៀម ភារុណ, “បញ្ហាប្រឈម និងឱកាសនៃការរៀនសូត្រតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងកំឡុងពេលជំងឺកូវីដ- ១៩,” កាសែតថ្មីថ្មី, ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០, បានចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។
- 28. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 29. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
